Leestijd: 3 minuten
Ik bewonder mensen die een standpunt innemen en hun mening helder beargumenteren. Zij kunnen met hun visie voor verandering zorgen en de samenleving vormgeven. Maar ik voel me overvoerd door de stortvloed aan meningen die de laatste tijd vaak met grote stelligheid en felheid worden geuit. Iedereen heeft een mening en van mij lijkt verwacht te worden dat ik er ook een heb. Misschien heeft het grote belang dat mensen hechten aan een mening te maken met de grote onzekerheid waarmee we tegenwoordig op veel verschillende vlakken geconfronteerd worden: onzekerheid over een virus waarvan we niet precies weten hoe het werkt, onzekerheid over onze gezondheid, over de economie, over de maatregelen die de overheid treft om het virus een halt toe te roepen, en vooral over de toekomst in een wereld die door dat virus in hoog tempo verandert.
Houvast
Een mening biedt houvast. Als je iets zeker meent te weten, ervaar je even geen onzekerheid meer. Volgens het Boeddhisme zorgt dat ervoor dat we snel gehecht raken aan onze meningen en standpunten. Hoe harder ik me aan mijn mening vastklamp, des te feller moet ik hem verdedigen, want als ik ongelijk zou blijken te hebben, word ik opnieuw met mijn onzekerheid geconfronteerd. Hoe groter mijn gehechtheid, des te lastiger het wordt om de mening van een ander te respecteren. Echt luisteren wordt moeilijk, want daarvoor moet ik mijn eigen standpunt even kunnen loslaten. Omdat mensen met een andere mening mijn zekerheid bedreigen, beoordeel ik hen negatief. Voor mensen die het met me eens zijn voel ik sympathie. Zo wordt het al snel wij’ tegen ‘zij’.
Gelijk
Als je gehecht bent aan je mening wil je graag dat zoveel mogelijk mensen je mening delen, want dat versterkt en verstevigt je gevoel van zekerheid. Daarom proberen allerlei mensen me in kranten, talkshows en vooral op social media te overtuigen van hun gelijk. Het woord ‘gelijk’ betekent ook ‘hetzelfde’. Als jij vindt dat ik gelijk heb, denken en voelen wij hetzelfde. Het Nederlandse ‘gelijk’ is ook verwant aan het Engelse ‘like’. Het delen van een mening geeft een gevoel van verbinding en verwantschap en dat voelt prettig. Like en deel dit bericht!
Loslaten
Maar door al die meningen die op me worden afgevuurd krijg ik juist steeds sterker de behoefte om te zeggen dat ik het niet weet, dat ik geen mening heb en dat ik twijfel. Het trekt me helemaal niet aan om onderdeel te worden van het gekrakeel van meningen, opvattingen en standpunten. Gehechtheid, in welke vorm ook, leidt naar mijn ervaring nooit tot vrijheid, tot duurzaam geluk en welzijn. Loslaten en luisteren, belangstelling tonen en begaan zijn met de worsteling van de ander, doen dat wel. Door zonder oordeel te luisteren, verbind je je met de ander en ook zo kun je ervaren dat je hetzelfde of gelijk bent. De verwantschap en de verbinding die je dan ontdekt, wordt niet gevormd door een mening die mensen met een andere mening uitsluit en de wereld verdeelt in ‘juist’ en ‘onjuist’, ‘goed’ en ‘slecht’, maar door de onzekerheid van het wisselvallige bestaan en de pijn die we daardoor diep vanbinnen allemaal ervaren. Omdat ik niet wil verdelen, maar wil helen, probeer ik mijn mening en mijn oordeel vaker los te laten. Ik vertrouw me liever toe aan de onzekerheid dan dat ik me vastklamp aan mijn gelijk.
Ik laat me daarbij inspireren en aanmoedigen door Zhuang Zi, een Taoïst uit het antieke China. Het onderwerp van dit blog blijkt als je zijn teksten leest, van alle tijden te zijn.
Zhuang Zi schreef:
Mooie blog Willem. Helemaal mee eens. Alleen door onzekerheid kunnen we leren. Het vraagt om een nieuwsgierige grondhouding en de vaardigheid van empathisch luisteren. We hebben allemaal immers behoefte om gehoord te worden. Het is de basis van onze identiteit.
Dank je Willy, dat is een mooie toevoeging! De behoefte om gehoord te worden en het gebrek aan echt luisteren is ook een oorzaak van die lawine aan meningen.
Mooi beschouwend en waar. De uitdaging en uitnodiging is voor ons allen om dit ook in onze eigen achtertuin te laten bloeien, niet waar?
Zo is dat Andy! De vergelijking met een tuin is een mooie: het gaat erom die kwaliteiten te ‘cultiveren’. Het onkruid schiet steeds weer op, niet alle plantjes komen tot bloei, maar als je er energie in blijft steken wordt het toch iets moois!
Bedankt Willem, jij verwoordt precies waar ik al een tijdje mee zat. Ik wissel het een beetje af. Om voor verandering te zorgen voelt het voor mij noodzakelijk mijn mond open te doen en de straat op te gaan, daarmee krijg je mensen samen, niet alleen gelijkgestemden. Aan de andere kant heb ik de gehechtheid aan die intentie leren loslaten. Zo wordt het geen “wij” tegen “zij”, maar een verbinding.
Mooi Corry!
Dank je Willem,
Dit is nu precies wat ik zocht en geeft goed weer van hoe ik me momenteel voel en over de huidige situatie denk.
Ik kon het alleen niet goed verwoorden maar dit is goed beschreven.
Dank je voor deze blog!
Het doet me goed om dat te lezen Sylvo! Ik probeer dingen te verwoorden waarvan ik vermoed dat ik niet de enige ben die er zo over denkt, maar waar ik nergens of lees, of iets over hoor.
Willem wat een genoegen om dit te lezen. Het kalmeert en heelt. Dankjewel. Groet van Mar Hustinx
Dank voor je mooie reactie Mar.
Dank je voor je mooie blog Willem.
Wederom inspirerend
Fijn om te lezen Eus!
Heel inspirerend, een helend artikel.Bedankt!
Graag gedaan Frank!