Geen mening

Leestijd: 3 minuten
Ik bewonder mensen die een standpunt innemen en hun mening helder beargumenteren. Zij kunnen met hun visie voor verandering zorgen en de samenleving vormgeven. Maar ik voel me overvoerd door de stortvloed aan meningen die de laatste tijd vaak met grote stelligheid en felheid worden geuit. Iedereen heeft een mening en van mij lijkt verwacht te worden dat ik er ook een heb. Misschien heeft het grote belang dat mensen hechten aan een mening te maken met de grote onzekerheid waarmee we tegenwoordig op veel verschillende vlakken geconfronteerd worden: onzekerheid over een virus waarvan we niet precies weten hoe het werkt, onzekerheid over onze gezondheid, over de economie, over de maatregelen die de overheid treft om het virus een halt toe te roepen, en vooral over de toekomst in een wereld die door dat virus in hoog tempo verandert.

Houvast

Een mening biedt houvast. Als je iets zeker meent te weten, ervaar je even geen onzekerheid meer. Volgens het Boeddhisme zorgt dat ervoor dat we snel gehecht raken aan onze meningen en standpunten. Hoe harder ik me aan mijn mening vastklamp, des te feller moet ik hem verdedigen, want als ik ongelijk zou blijken te hebben, word ik opnieuw met mijn onzekerheid geconfronteerd. Hoe groter mijn gehechtheid, des te lastiger het wordt om de mening van een ander te respecteren. Echt luisteren wordt moeilijk, want daarvoor moet ik mijn eigen standpunt even kunnen loslaten. Omdat mensen met een andere mening mijn zekerheid bedreigen, beoordeel ik hen negatief. Voor mensen die het met me eens zijn voel ik sympathie. Zo wordt het al snel wij’ tegen ‘zij’.

Gelijk

Als je gehecht bent aan je mening wil je graag dat zoveel mogelijk mensen je mening delen, want dat versterkt en verstevigt je gevoel van zekerheid. Daarom proberen allerlei mensen me in kranten, talkshows en vooral op social media te overtuigen van hun gelijk. Het woord ‘gelijk’ betekent ook ‘hetzelfde’. Als jij vindt dat ik gelijk heb, denken en voelen wij hetzelfde. Het Nederlandse ‘gelijk’ is ook verwant aan het Engelse ‘like’. Het delen van een mening geeft een gevoel van verbinding en verwantschap en dat voelt prettig. Like en deel dit bericht!

Loslaten

Maar door al die meningen die op me worden afgevuurd krijg ik juist steeds sterker de behoefte om te zeggen dat ik het niet weet, dat ik geen mening heb en dat ik twijfel. Het trekt me helemaal niet aan om onderdeel te worden van het gekrakeel van meningen, opvattingen en standpunten. Gehechtheid, in welke vorm ook, leidt naar mijn ervaring nooit tot vrijheid, tot duurzaam geluk en welzijn. Loslaten en luisteren, belangstelling tonen en begaan zijn met de worsteling van de ander, doen dat wel. Door zonder oordeel te luisteren, verbind je je met de ander en ook zo kun je ervaren dat je hetzelfde of gelijk bent. De verwantschap en de verbinding die je dan ontdekt, wordt niet gevormd door een mening die mensen met een andere mening uitsluit en de wereld verdeelt in ‘juist’ en ‘onjuist’, ‘goed’ en ‘slecht’, maar door de onzekerheid van het wisselvallige bestaan en de pijn die we daardoor diep vanbinnen allemaal ervaren. Omdat ik niet wil verdelen, maar wil helen, probeer ik mijn mening en mijn oordeel vaker los te laten. Ik vertrouw me liever toe aan de onzekerheid dan dat ik me vastklamp aan mijn gelijk.

Ik laat me daarbij inspireren en aanmoedigen door Zhuang Zi, een Taoïst uit het antieke China. Het onderwerp van dit blog blijkt als je zijn teksten leest, van alle tijden te zijn.

Zhuang Zi schreef:

‘Alle mensen hechten waarde aan wat hun verstand kan bevatten, en niemand heeft de kennis die berust op wat het verstand niet kan bevatten en die we wel de grote onzekerheid mogen noemen.

Net zoals het leven uit de dood voortkomt, en de dood uit het leven, zo is het ook dat “juist” uit “onjuist” voortvloeit en “onjuist” uit “juist”. Omdat er een “wel” is, is er ook een “niet” en tegenover het “niet” staat altijd weer een “wel”.

Jezelf is ook de ander;
De ander is ook jezelf;
Vanuit het oogpunt van de ander gezien heb je de ene kijk op juist en onjuist;
Vanuit het oogpunt van jezelf gezien heb je weer een andere kijk op juist en onjuist;

Kom mee! Laten we gaan zwerven in het land van niemendal en laten we alle discussies op een hoop gooien, want die zijn eindeloos. Dan gaan we samen proberen niets te doen, in vrede en zuiverheid, in harmonie en vrijheid.

Reeds heb ik geen bepaalde bedoeling meer en geen reisdoel; ik weet niet waarheen dit pad voert en ik weet niet wat ik ga bereiken, ik kom en ik ga en ik weet niet waar ik zal stoppen.’

Uit ‘Zhuang Zi, de volledige geschriften’ vertaald door Kristofer Schipper

Wil je mijn volgende artikelen ook lezen? Abonneer je dan op dit blog (hieronder op je telefoon, rechtsboven op een desktop), of volg me op Facebook

Subscribe
Aanmelden voor:
guest

14 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Willy Bakers
26 juli 2020 8:40 am

Mooie blog Willem. Helemaal mee eens. Alleen door onzekerheid kunnen we leren. Het vraagt om een nieuwsgierige grondhouding en de vaardigheid van empathisch luisteren. We hebben allemaal immers behoefte om gehoord te worden. Het is de basis van onze identiteit.

Andy Troostwijk
Andy Troostwijk
26 juli 2020 10:36 am

Mooi beschouwend en waar. De uitdaging en uitnodiging is voor ons allen om dit ook in onze eigen achtertuin te laten bloeien, niet waar?

Corry van der Schouw
Corry van der Schouw
26 juli 2020 11:12 am

Bedankt Willem, jij verwoordt precies waar ik al een tijdje mee zat. Ik wissel het een beetje af. Om voor verandering te zorgen voelt het voor mij noodzakelijk mijn mond open te doen en de straat op te gaan, daarmee krijg je mensen samen, niet alleen gelijkgestemden. Aan de andere kant heb ik de gehechtheid aan die intentie leren loslaten. Zo wordt het geen “wij” tegen “zij”, maar een verbinding.

Sylvo van Wagtendonk
Sylvo van Wagtendonk
26 juli 2020 12:13 pm

Dank je Willem,
Dit is nu precies wat ik zocht en geeft goed weer van hoe ik me momenteel voel en over de huidige situatie denk.
Ik kon het alleen niet goed verwoorden maar dit is goed beschreven.
Dank je voor deze blog!

Mar Hustinx
26 juli 2020 2:36 pm

Willem wat een genoegen om dit te lezen. Het kalmeert en heelt. Dankjewel. Groet van Mar Hustinx

Eus
Eus
27 juli 2020 4:22 pm

Dank je voor je mooie blog Willem.
Wederom inspirerend

Frank
Frank
28 juli 2020 8:06 pm

Heel inspirerend, een helend artikel.Bedankt!