Stoppen met antidepressiva

(Leestijd ongeveer 5 minuten)
In Nederland gebruiken ongeveer een miljoen mensen antidepressiva. Niet alle mensen die die medicatie gebruiken doen dat omdat het nodig is. Het kan ook zijn dat het niet lukt om ermee te stoppen. In mijn praktijk begeleid ik mensen tijdens het afbouwproces met behulp van een combinatie van acupunctuur, oefeningen en persoonlijke begeleiding. In dit blog leg ik uit waarom afbouwen moeilijk kan zijn en geef ik  adviezen die de kans op succes vergroten.

Onvoorspelbare reis

Je zou het afbouwen van antidepressiva kunnen vergelijken met een reis met een zeilboot. Je hoopt natuurlijk op een plezierig en onbezorgd boottochtje, maar weet dat je onderweg ook flinke storm en hoge golven kunt tegenkomen. Juist die onvoorspelbaarheid maakt stoppen met antidepressiva zo lastig. Niemand, arts noch patiënt, weet van tevoren of de oorspronkelijke klachten zullen terugkeren. Ook is niet te voorspellen in welke mate ontwenningsverschijnselen zullen optreden. Bovendien zijn de ontwenningsverschijnselen en de klachten waarvoor de antidepressiva oorspronkelijk werden voorgeschreven vaak nauwelijks van elkaar te onderscheiden.

Afbouwschema

Met al deze onzekerheden staat de patiënt er meestal alleen voor. In veruit de meeste gevallen die ik mijn praktijk zie, is de begeleiding tijdens het afbouwen minimaal of zelfs helemaal afwezig. De arts heeft aangegeven dat de patiënt het mag proberen en adviseert een afbouwschema, waarmee de patiënt zelf aan de slag gaat. Maar ook over die afbouwschema’s bestaat veel onzekerheid. Er bestaat geen sluitend bewijs uit wetenschappelijk onderzoek op basis waarvan je kunt zeggen wat het beste afbouwschema is. Artsen geven daardoor nogal uiteenlopende adviezen en het is dus niet zeker dat het afbouwschema dat je hebt meegekregen voor jou ideaal is.

Vicieuze cirkel

Al die onzekere factoren kunnen elkaar versterken, waardoor het risico bestaat dat je in een vicieuze cirkel terechtkomt. De angst voor terugkeer van de klachten, de ontwenningsverschijnselen, het ontbreken van ondersteuning en de onzekerheid over het afbouwschema kunnen samen zorgen voor flinke onrust en spanning. De golven kunnen steeds hoger worden, waardoor je verder uit balans raakt en je je doel misschien niet bereikt. Vaak wordt dan de conclusie getrokken dat je niet zonder de medicatie kunt. Maar je kunt je afvragen of die conclusie terecht is. Om succesvol te stoppen zijn balans, rust, vertrouwen, inzicht en overzicht nodig, zodat je beter met eventuele ontwenningsverschijnselen kunt omgaan en de kans dat de klachten terugkeren afneemt. Om je daarbij te helpen, volgen hier zeven aandachtspunten om je medicatie met succes af te bouwen.

  1. Een goede voorbereiding

    Zet voor je besluit af te bouwen alle voors en tegens van je medicijngebruik op een rij. Verzamel informatie, zodat je weet wat je kunt verwachten. Praat erover met je partner en met vrienden, laat je adviseren door de arts die je de medicatie heeft voorgeschreven en neem in alle rust een weloverwogen besluit.

  2. Het juiste moment

    Kies het moment waarop je begint af te bouwen zorgvuldig. Als je weet dat je veel stress, drukte of grote veranderingen kunt verwachten, kun je beter nog even wachten. Het voorjaar is over het algemeen een betere tijd om af te bouwen dan het najaar: er is meer zon, je komt waarschijnlijk vaker in de buitenlucht, beweegt meer en beseft misschien dat je vakantie dichterbij komt. Zeker als je klachten in de herfst en winter toenemen, doe je er verstandig aan om in de lente of in de zomer af te bouwen.

  3. Neem de tijd

    Vanzelfsprekend is het positief als de eerste stappen goed gaan, maar trek daaruit geen overhaaste conclusies. Je kunt niet voorspellen in welke fase je te maken krijgt met ontwenningsverschijnselen. Het venijn zit nog wel eens in de staart. Het kan een goed idee zijn om de laatste stappen pas te zetten als ‘het ijs een keer getest is’, bijvoorbeeld doordat je een paar nachten wat slechter geslapen hebt, stress op je werk hebt of ruzie met je partner hebt gehad. Gaat het dan nog steeds goed, of hervind je snel je balans, dan kan je met meer vertrouwen de volgende stap zetten.

  4. Kleine stapjes

    De kans op sterke ontwenningsverschijnselen wordt kleiner als je in kleine stapjes afbouwt. De stappen die normaal gesproken worden aangehouden, zijn voor sommige mensen te groot. Daarom zijn zogeheten taperingstrips en antidepressiva in druppelvorm ontwikkeld, waarmee je in heel kleine stapjes kunt afbouwen. De ervaringen daarmee zijn positief, maar helaas worden deze mogelijkheden nog steeds niet door alle zorgverzekeraars vergoed.

  5. Zorg goed voor jezelf

    Zorg tijdens het afbouwen voor wat extra vitaliteit, rust en ontspanning. Over de manier waarop je dat kunt doen zijn boekenkasten volgeschreven. Maar schakel in de afbouwperiode niet ineens volledig over naar een ultra gezonde leefstijl. Als je de lat te hoog legt, zadel je jezelf op met allerlei verwachtingen die alleen maar voor meer spanning zorgen. Houd het dus klein. Kies een paar dingen uit waarvan je weet dat ze je inspireren, ontspannen of energie geven en neem je voor om die niet te verwaarlozen. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat depressieve klachten kunnen afnemen bij mensen die de natuur ingaan, maar belangrijker dan wetenschappelijk onderzoek is dat je iets doet waar jij je goed bij voelt, of het nou een wekelijkse boswandeling is, elke maand een klassiek concert, regelmatig vissen met je beste vriend, regelmatig met een vriendin naar de sauna, een rondje hardlopen, extra aandacht voor je voeding of het oppakken van mindfulnessoefeningen.

  6. Ga stress niet uit weg

    Natuurlijk moet je de tijdens het afbouwen stress niet willens en wetens opzoeken, maar het heeft geen zin om te proberen stress te vermijden. Stress hoort bij het leven en je hebt het moment waarop stressvolle gebeurtenissen plaatsvinden meestal niet voor het uitkiezen. Maak je dus niet te druk over stress, maar neem het wel serieus als je merkt dat de spanning oploopt. Herken de signalen, zoals een lagere kwaliteit van je nachtrust, geprikkeldheid, verminderde concentratie, lichamelijke spanning, onrust of angst. Als je merkt dat die verschijnselen na een paar dagen niet afnemen, dan doe je er goed aan je eigen gezondheid prioriteit te geven boven je andere verantwoordelijkheden. Ga tijdelijk wat minder werken en geef de punten die ik bij het vorige punt noemde extra aandacht. Of neem je het volgende punt ter harte.

  7. Schakel hulp in

    Er bestaat geen medische behandeling voor mensen die willen stoppen met hun medicatie. Dat is niet zo gek, want de reguliere geneeskunde behandelt ziektes. Als je medicatie gewerkt heeft, ben je niet meer ziek. Op het moment dat je overweegt om te gaan afbouwen, valt er medisch gezien dus niets meer te behandelen. Toch kan het belangrijk zijn om je tijdens deze intensieve en belangrijke periode te laten begeleiden of behandelen, zeker wanneer je merkt dat je het spannend vindt om af te bouwen of wanneer je al eens eerder geprobeerd hebt te stoppen. Je kunt bijvoorbeeld de hulp inschakelen van een psycholoog, een coach, een haptotherapeut, een natuurgeneeskundige of een acupuncturist. Het is minder belangrijk wat voor therapeut het is dan dat het iemand is bij wie je je vertrouwd en op je gemak voelt. Het geldt vanzelfsprekend als een aanbeveling wanneer je behandelaar vaker mensen begeleidt die willen afbouwen. Een goede behandelaar herkent subtiele veranderingen en verstoringen vaak al voordat jij er last van hebt. Door een vinger aan de pols te houden, kan hij je helpen problemen later in het afbouwproces te voorkomen.

Een goede kapitein

Wie op zijn zeiltocht onderweg een flinke storm en een aantal hoge golven tegenkomt, zal daar niet bang voor zijn zolang hij maar weet wanneer hij de zeilen moet hijsen en wanneer hij ze beter kan reven, wanneer hij zijn koers moet aanpassen en wanneer hij het anker moet uitgooien om veilig in de kajuit af te wachten tot de storm overwaait. Een goede kapitein vreest een storm niet. Ik zie het als mijn taak jou tijdens het afbouwen te helpen die kapitein te zijn. Zoals een loods kom ik af en toe bij je aan boord. De boot wordt geïnspecteerd en als het nodig is kunnen we een paar verstevigingen aanbrengen of wat ballast overboord gooien. We bespreken samen de koers en kijken of het verstandig is om die aan te passen. Deze begeleiding zorgt voor rust en vertrouwen en kan je helpen je bestemming veilig te bereiken. Mocht je meer willen weten over het begeleidingstraject, kijk dan op http://www.acupunctuurhaarlem.nl/antidepressiva/

 

Subscribe
Aanmelden voor:
guest

10 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Hoeder
Hoeder
20 mei 2018 8:45 am

In plaats van af te bouwen, zouden deze zg medicijnen niet voorgeschreven moeten worden. Het is ronduit misdadig dat Big Pharma deze troep mag verkopen. Lees eens het perfecte boek van Peter Goetszche, “Dodelijke medicijnen” en je weet waarom.

Tileke
Tileke
20 mei 2018 7:51 pm

Fijn helder weer Willem. En hopelijk een aanmoediging voor veel mensen om overstag te gaan, om in jargon te blijven.

Hannah
Hannah
20 mei 2018 8:49 pm

Dank je wel Willem .
Dit heldere artikel is een goeie hulp voor m’n praktijk in het begeleiden van cliënten .

Antoinette Hoogervorst
Antoinette Hoogervorst
21 mei 2018 10:06 am

Een heel interessant artikel Willem. Dit medicijn wordt inderdaad vaak veel te snel voorgeschreven alleen maar om de klachten te onderdrukken. Maar toch zijn er uitzonderingen: Neem nu b.v. de bekende pianist en cabaretier Mike Boddé; openlijk heeft hij verteld over zijn worsteling met het afbouwen. Een rasechte en getalenteerde artiest, die z’n werk met plezier doet, maar die absoluut niet zonder dat ene pilletje kan. Hij heeft het nu geaccepteerd en het gaat heel goed met hem. Ik heb ook een nicht die alleen maar kan fuctioneren mét medicijn. Daar is toch niets mis mee? Laten we voor hen… Lees verder »

Marco Bruin
31 mei 2018 9:38 am

Mooi en zeer relevant artikel Willem. De begeleiding is inderdaad erg belangrijk, maar helaas niet vanzelfsprekend voor de patiënt, waardoor deze in een vacuüm terecht komt. Naar mijn mening worden antidepressiva ook veel te gemakkelijk voorgeschreven…vooral voor zaken waarvoor het niet zou hoeven. Neem nu stoppen met roken. Het afgelopen jaar is het voorschrijven van ‘Champix’ explosief gegroeid als middel tegen roken, welk middel valt onder de groep ‘antidepressiva’. De bijwerkingen voor deze rokers (zijnde, patiënten zonder de diagnose van ‘depressiviteit’) zijn behoorlijk. Deze groep vertoont flinke bijwerkingen met JUIST depressiviteitsklachten, waar (naar mijn mening) veel te makkelijk over wordt… Lees verder »

Nieste Gertie
24 november 2018 10:05 am

Dit is een ferm goed artikel en het is beter bewust door het leven te gaan , dan leven als een zombie. Ook de bijverschijnselen , die het zenuwstelsel van de consument van de anti-depressiva ondermijnt.

Cees
Cees
13 maart 2021 3:46 pm

Het is een hele 10 jaar van mijn leven weg toen ik begon met anti depresivia alles kwijt geraakt mijn koophuis mijn motorcros sport familie vrienden mijn werk mijn geld gestolen 17 000 euro die bij mijn inwoonde zit nu met tegen zin in een deur huis geen contact met buren heel mijn leven kapot door doe anti depresivia begin er nooit aan ben nu aan het afkikken een hele ben bang agressief zit bijna al 6 maanden binnen